"...trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng..."

-Phạm Thanh Phương-

Trong cục diện đấu tranh hiện nay, sự kiện giáo dân Thái Hà cầu nguyện đòi đất mỗi ngày một lớn mạnh, và đã đi vào căng thẳng từ khi CSVN bắt đầu có những hành động bắt bớ, đàn áp dã man. Sự kiện này đã cho đưa đến cho những người còn quan tâm với đất nước rất nhiều trăn trở, ưu tư. Và đại đa số hy vọng rằng, với sự kiên trì, can đảm, bất khuất của các Linh Mục và giáo dân xứ Thái Hà, chắc chắn sẽ thành công, nếu được sự ủng hộ, yểm trợ từ sự nhập cuộc của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, và từ đó cuộc đấu tranh sẽ được thêm sức mạnh và lan rộng khắp nơi như một sự khởi động, để bánh xe lịch sử có thể bắt đầu quay, và sẽ quay nhanh dần đều, phục hồi sức mạnh của dân tộc, vùng lên lấy lại quyền tự quyết và xây dựng một đất nước thực sự trong sáng đầy đủ tự do, nhân quyền như những quốc gia tiền tiến trên thế giới hiện nay.

Sau nhiều ngày kiên trì chờ đợi, cho đến nay được biết đã có một số Giám mục thuộc các giáo phận miền Bắc đã nhập cuộc, cùng sát cánh cầu nguyện với xứ Thái Hà trong tinh thần hiệp thông và nêu cao chính nghĩa. Theo tin Thông tấn xã ICN (Independent Catholic News) và AP loan tải, đã có được Giám mục Vũ Văn Thiện, địa phận Hải Phòng; Giám mục Nguyễn Văn Sang, địa phận Thái Bình; Giám Mục Đặng Đức Ngân, địa phận Lạng Sơn; Giám mục Nguyễn Văn Yến, địa phận Phát Diệm cùng một số Linh Mục cùng kéo Thái Hà về tham gia cầu nguyện. Ngoài ra bản tin cũng cho biết, một số giáo dân từ Phát Diệm, Thái Nguyên cũng muốn hiện diện để yểm trợ Thái Hà, nhưng rất tiếc họ đã bị công an CSVN dùng mọi thủ đoạn ngăn chặn. Đây cũng là một tin mừng trong đấu tranh, ít nhất cũng tạo được thêm niềm tin và khí thế đấu tranh của giáo xứ Thái Hà trong hiện tại nói riêng và công cuộc đấu tranh đòi tự do, dân chủ cho Việt Nam nói chung.

Tuy nhiên, một điều đáng buồn và đã tạo ra nhiều ưu tư cho dư luận, khi nhận được một “Lá Thư Mục Tử” [1] với một nội dung rất tiêu cực, được Hồng Y Phạm Minh Mẫn viết từ Sàigòn và gởi đến Thái Hà vào ngày 01-9-2008 vừa qua. Khi đọc kỹ “Lá Thư Mục Tử” của Hồng Y Mẫn, đa số cảm thấy có cái gì đó bất ổn và có cảm tưởng dường như Hồng Y Mẫn rất tin tưởng vào “thiện chí” của CSVN, và đang muốn dẫn đưa sự kiện đấu tranh của Giáo xứ Thái Hà đi vào vết xe đổ của Toà Khâm Sứ trước đây, mặc dù trong thư “ngài” cũng không phủ nhận những đòi hỏi chính đáng của Giáo xứ Thái Hà, và sự lươn lẹo chụp mũ, xuyên tạc cùng với những dàn áp, bắt bớ giáo dân một cách bỉ ổi của CSVN.

Trong “Lá Thư Mục Tử” Hồng Y Mẫn viết:
“Theo tinh thần của Công đồng Vaticanô II mà Đức Cố Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nêu rõ, và Đức Bênêđitô XVI nhắc lại, chủ trương của Giáo Hội là đối thoại với các bên liên hệ để giải quyết mọi vấn đề xã hội, đối thoại thẳng thắn với ý thức tôn trọng chân lý, công lý và bác ái. Chân lý là điều phản ánh thực tại cách trung thực..... Việc đối thoại như thế sẽ dẫn đến sự hợp tác với nhau trong việc xây dựng và phát triển đất nước cách vững bền”.
Theo đoạn văn này, Hồng Y Mẫn đã khôn khéo dùng lời của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II để khuyến cáo các Linh mục và giáo dân Thái Hà nên tạo một sự “hiệp thông” với CSVN trong “đối thoại thẳng thắn với ý thức tôn trọng chân lý, công lý và bác ái”, và mang một ẩn ý khuyên giáo dân không nên tụ tập cầu nguyện hay vọng động. Với những dòng chữ này cũng đã khiến nhiều người tỏ đã ra ưu tư và thắc mắc, không hiểu Hồng Y Mẫn quên hay cố tình giả vờ quên cái bản chất giam manh và dã man của CSVN, để “ngài” có những lời khuyến cáo phi lý như vậy. “Ngài” cũng đã quên rằng, lời nói của Đức Thánh Cha chỉ có thể áp dụng với những con người hay thế lực nào đó, mà trong tâm hồn họ vẫn còn đọng lại một chút lương tri, nó không thể áp dụng với loài quỷ dữ khát máu như bè lũ CSVN. Cũng từ đoạn văn này đa số cho rằng, có thể Hồng Y Mẫn vì một lý do nào đó rất đặc biệt để “ngài” phải quên đi tất cả những bài học xương máu của lịch sử do CSVN tạo ra trên đất nước trong suốt gần một thế kỷ qua, để khuyến cáo giáo dân tin rằng CSVN có thể “đối thoại thẳng thắn với ý thức tôn trọng chân lý, công lý và bác ái”. Hơn nữa, nếu cho rằng giải pháp đối thoại với CSVN “...sẽ dẫn đến sự hợp tác với nhau trong việc xây dựng và phát triển đất nước cách vững bền”, thì thiết nghĩ Hồng Y Mẫn nên sáng suốt nhìn lại sự thật của dòng lịch sử cận đại, để có thể thấy được CSVN có bao giờ biết tôn trọng “chân lý, công lý và bác ái” không? Hay CSVN chỉ là một loài bất nhân với đầy đủ tính chất dã man, tàn bạo và lật lọng. Biết bao nhiêu lời hứa, biết bao nhiêu hiệp định đã ký kết mang tính quốc tế, nhưng CSVN đã thi hành được điều nào không? Hay tất cả chỉ là những sự phản bội trơ trẽ và trắng trợn.

Lịch sử cũng đã chứng minh, hợp tác với CS, dù vô tình hay cố ý cũng sẽ trở thành công cụ giúp đỡ chế độ thêm vững bền, tiếp tục phát triển ác tính, buôn dân bán nước, hoặc sẽ bị triệt tiêu như các đảng phái quốc gia đã từng hợp tác với gian tặc Hồ Chí Minh qua cái gọi là “Chính Phủ Liên Hiệp” năm 1945. Điều này quá hiển nhiên, đã từng xẩy ra rất nhiều trong suốt dòng lịch sử cân đại từ khi CSVN xuất hiện trên quê hương, nhưng tại sao Hồng Y Mẫn không biết? Đây mới là điều khó hiểu.

Song song với “Lá Thư Mục Tử” của Hồng Y Mẫn, qua làn sóng RFA ngày 04-9-2008 Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt đã đưa ra một số quan điểm [2] khiến nhiều người tỏ ra thất vọng, xót xa cho sự dũng cảm, kiên trì của các Giám mục, Linh Mục và giáo dân hiện diện trong cuộc đấu tranh bất bạo động tại giáo xứ Thái Hà nói riêng và toàn dân tộc nói chung.

Cũng như Hồng Y Mẫn, Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt không phủ nhận sự đòi hỏi chính đáng của giáo xứ Thái Hà và những dã man, vu khống của CSVN. Tuy nhiên, khi được hỏi tại sao không thấy Giáo Hội Công Giáo Việt Nam lên tiếng trên những cơ quan truyền thông đại chúng? TGM Kiệt chỉ giải thích là vì
“phương tiện thông tin đó là của nhà nước thì chúng tôi đâu có quyền gì mà nói ở trên những phương tiện thông tin đó”.
Với câu nói này, đa số cho rằng TGM Kiệt đang thể hiện một sự yếm thế đầy nghịch lý hay nói đúng hơn là một tư tưởng cầu an cho cá nhân, trái với chức năng và trách vụ của một vị chủ chăn cao cấp trong hàng giáo phẩm Công giáo, nhất là tại Việt Nam trong giai đoạn đau thương của đất nước.

Nếu nhìn lại lịch sử những nhà tranh đấu từ xưa đến nay, ai cũng có thể thấy sự lên tiếng của họ cũng không nhất thiết phải xử dụng phương tiện truyền thông của thế lực độc tài toàn trị như CSVN, họ có nhiều cách lên tiếng phản đối, lên án những phi nghĩa đầy ác tính hay ủng hộ quảng bá cho công bằng, lẽ phải và chính nghĩa, nếu thực tâm họ muốn làm. Trong thời đại khoa học tiến bộ ngày nay, phương tiện truyền thông rất phổ quát trên toàn thế giới, không có gì có thể ngăn cản. Bốn chữ “Truyền Thông Đại Chúng” ở đây phải hiểu không phải chỉ biểu tượng cho những cơ quan truyền thông của đảng CSVN một cách qúa hạn hẹp như TGM Kiệt đã nghĩ, mà nó diện diện khắp nơi trên thế giới như chính “ngài” đã trả lời phỏng vấn của RFA. Hơn nữa, TGM Kiệt là người có thể đi ra, đi vào Việt Nam một cách rất tự nhiên, tất nhiên sự phản kháng hay lên tiếng trên những cơ quan “Truyền Thông Đại Chúng” đúng nghĩa, không phải là điều bất khả thi, nếu “ngài” thực tâm muốn.

Thêm một câu hỏi quan trọng được RFA đặt ra trước khi kết thúc cuộc phỏng vấn là:
“Phía Toà Tổng Giám Mục dự định sẽ làm gì để bảo vệ cộng đồng giáo dân trước những sự bất công, hoặc là những sự khởi tố, giam cầm giáo dân, thưa Ngài?”.
“Thì chúng tôi không có một tấc sắt trong tay, chúng tôi chỉ biết cầu nguyện thôi”
TGM Kiệt không ngần ngại trả lời . Với câu trả lời này đã khiến dư luận thắc mắc về vai trò, chức năng và trình độ nhận thức của một vị chủ chăn cao cấp như TGM Ngô Quang Kiệt.

Trên thực tế, trong công cuộc đấu tranh hiện nay và vị thế một vị lãnh đạo cao cấp như TGM Kiệt, không ai lại ngờ nghệch yêu cầu hay khẩn cầu “ngài” vác súng hay dao găm, mã tấu, đánh, giết bọn tội đồ dân tộc, mà tất cả chỉ trông chờ “ngài” nói lên lập trường, quan điểm trong sáng bằng tiếng nói lương tâm trước sự việc. Lời nói của một vị TGM không phải là vô giá trị, mà ngược lại có thể cứu giáo dân thoát khỏi cảnh tù đầy, khổ nhục. Xa hơn nữa, nếu tất cả các vị Hồng Y, Giám Mục tại Việt Nam đều đồng thanh lên tiếng vạch trần tội ác của CSVN và can đảm nêu cao chính nghĩa như những Linh mục, giáo dân xứ Thái Hà, thiết nghĩ CSVN không thể không quan tâm và từ đó, tinh thần bất khuất yêu nhân bản sẽ được bùng lên trên khắp nẻo đường đất nước để tiễn đưa chế độ thối nát, tàn bạo CSVN lùi sâu vào bóng tối của lịch sử, trả lại quyền tự quyết cho dân tộc, tái tạo một nền tự do, dân chủ thực sự cho quê hương. Ngược lại, nếu TGM Ngô Quang Kiệt chỉ biết cầu nguyện xuông thì vô hình trung, chính “ngài” đã đi ngược lại chức năng và trách nhiệm của một vị chủ chăn, để mặc cho loài qủy dữ tự do cắn xé giáo dân của mình.

Để làn sáng tỏ vấn đề hơn, theo tinh thần của Thiên Chúa Giáo, mỗi cá nhân trong hàng giáo phẩm đều là một chiến sĩ trung kiên trên con đường thực hiện và quảng bá phúc âm, mở rộng “Nước Chúa”. Có nghĩa là hàng giáo phẩm phải lãnh đạo giáo dân san bằng những bất công trong xã hội, tận diệt cái ác, để thánh hoá bản thân và thăng hoa đời sống xã hội, đem ánh sáng phúc âm và an bình đến cho nhân loại. Hàng giáo phẩm hay các vị chủ chăn không phải chỉ biết ngồi “cầu nguyện” để mặc ác tính phát triển tàn hại con người và ung loạn thế gian. Vì vậy đa số cho rằng, quan điểm và hành xử của Hồng Y Phạm Minh Mẫn và TGM Ngô Quang Kiệt đã vô tình “nối giáo cho giặc”. Thật là đáng tiếc.....

Tóm lại, những lời nói của Hồng Y Mẫn trong “Lá Thư Mục Tử” gởi giáo xứ Thái Hà và quan điểm của TGM Ngô Quang Kiệt trên RFA chỉ là một sự thoái thác, vô trách nhiệm của những vị chủ chăn trước cơn hoạn nạn của “đàn chiên” vô tội. Và như thế những suy luận sự kiện tranh đấu của giáo xứ Thái Hà sẽ đi vào vết xe đổ, “chìm xuồng” một cách êm ả như Toà Khâm Sứ trước đây có mức độ khả tín rất cao. Đây cũng là mong muốn của CSVN trong chính sách tạo sự kiện, thổi phồng và đánh tan, để triệt tiêu niềm tin trong đấu tranh của khối Công giáo Việt Nam nói riêng và toàn dân tộc nói chung. Sau cùng, kính mong các "ngài” suy xét lại để hành xử cho đúng chức năng và bổn phận của một vị chủ chăn đối với giáo dân xứ Thái Hà nói riêng và trách nhiệm đối với Tổ Quốc Việt Nam nói chung.

Tài liệu Tham Khảo:

1/ ĐHY Phạm Minh Mẫn, 2008, Lá Thư Mục Tử, VietCatholic Network
nguồn http://www.vietcatholic.net/News/Clients/ReadArticle.aspx?Id=57957

2/Trà Mi, phóng viên Đài RFA,2008-09-04, Quan Điểm của Tòa Tổng Giám Mục Hà Nội về vụ tranh chấp ở Giáo xứ Thái Hà, RFA, nguồn
http://www.rfa.org/vietnamese/exclusive-interview-with-Archbishop-of-Hanoi-on-Thaiha-land-dispute-TMi-09042008104100.html

Dòng đời
(Xúc cảm nỗi đau của Giáo xứ Thái Hà)

Đường thiên lý, đêm dài mù khói lạnh
Người say mèm, êm ả giấc đông miên
Kẻ long đong, khắc khoải cuốn ưu phiền
Băng bão tuyết, tìm khung trời xa cũ

Triệu tiếng than, vọng đều trong thúc thủ
Mất tin yêu, hạnh phúc cũng tan tành
Không gian buồn, từng giọt lệ rơi nhanh
Kết thành phiến, cứng khô trong tủi nhục

Ôi! nhân thế, nỡ quên dòng hiện thực
Đắm trong mơ, tìm giây phút an bình
Mặc cho đời, xé nát mảnh hồn trinh
Trong nhầy nhụa, nhìn kiếp người vô vị

Đi về đâu, những tâm hồn nghĩa khí
Sao lặng thinh trong sóng gío mịt mờ
Chốn hồng trần, đời sẽ chẳng là mơ
Xin thức tỉnh, chia nỗi đau đồng loại


Xin nhìn kỹ, nơi nhục nhằn tê dại
Cảm thông nhau, xoa dịu vết thương lòng
Tận diệt thù, giải thoát kiếp long đong
Đem ánh sáng, xây lâu đài hạnh phúc.

Phạm Thanh Phương (Úc Châu)

Phạm Thanh Phương (Úc Châu)


Sau khi Đức Tăng Thống Thích Huyền Quang viên tịch, nhà cầm quyền CSVN đã lợi dụng khoảng trống lãnh đạo này gia tăng xiết chặt Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) hơn và dùng công an bao vây một số chùa, nhằm ngăn chặn việc tổ chức lễ Chung Thất Đức Đệ Tứ Tăng Thống Thích Huyền Quang và công bố chúc thư cùng giáo chỉ của cố Tăng Thống trong việc bổ nhiệm tân lãnh đạo cho giáo hội. Đồng thời CSVN cho một số tay sai “quốc doanh” tung ra những bản chúc thư giả tại nhiều nơi, trong cũng như ngoài nước, với mục đích tiếm danh mong đồng hoá (GHPGVNTN) với khối “Phât giáo quốc doanh”, nhằm triệt tiêu niềm tin trong đấu tranh của Phật Giáo nói riêng và toàn thể dân tộc nói chung đã và đang theo đuổi từ nhiều năm qua.

Trong sự kiện này, theo đại diện (GHPGVNTN) cho biết, công an CSVN đã bao vây, xách nhiễu các nơi thờ phượng của khối (GHPGVNTN), các tăng ni của Giáo hội bị cấm đi lại, nên việc tổ chức lễ mừng suy tôn chức vụ lãnh đạo (GHPGVNTN) không thể tổ chức được tại Bình Định hay ở Thanh Minh Thiền Viện tại Sài gòn, nơi Tăng thống trụ trì. Tuy nhiên nhân dịp lễ Vu Lan, trong ngày 17-8-2008, tại chùa Pháp Luân Houston, Texas Hoa Kỳ, đại diện (GHPGVNTN) tại hải ngoại đã chính thức công bố chúc thư, suy tôn đại lão hoà thương Thích Quảng Độ trở thành Tăng Thống và tiếp tục lãnh đạo khối (GHPGVNTN), hầu có thể tiếp tục mục đích đấu tranh truyền thống để (GHPGVNTN) nói riêng và tất cả các tôn giáo nói chung được tự do hành đạo, đóng góp công sức xây dựng một xã hội Việt Nam đạo đức và an bình.

Trong buổi lễ công bố chúc thư đã xác quyết ''Chúng tôi cam kết thực hiện mong ước của Đức Tăng Thống (Thích Huyền Quang) để thúc đẩy nhân quyền cho người sống, quyền thiêng liêng của người qua đời và dân chủ cho xã hội. Hơn nữa, ngài cũng tuyên bố sẽ cố gắng tranh đấu để có được tư cách pháp lý của giáo hội để duy trì giữ truyền thống độc lập''.

Song song với sự việc công bố chúc thư, ông Võ Văn Ái, Phát ngôn nhân Viện Hoá Đạo kiêm Giám đốc Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế, cũng đã lên tiếng cảnh báo về một số chúc thư giả, mà CSVN đã và đang tung ra trong cũng như ngoài nước, với mục đích tạo một trận hỏa mù, nhiễu loạn nhân tâm, cố găng tiếm danh (GHPGVNTN), nhằm “quốc doanh hóa” toàn bộ Phật giáo VN thành công cụ của tập đoàn khát máu vô nhân CSVN. Tuy vậy, những âm mưu này đã bị phát giác và bạch hoá.

Một vấn đề được nêu ra ở đây là, tại sao CSVN lại tỏ ra hoảng sợ, dùng mọi thủ đoạn ngăn cấm, khống chế, đàn áp không cho khối (GHPGVNTN) được tự do hành đạo trong độc lập và luôn luôn coi Tôn giáo là một thế lực đối nghịch, trong khi thực sự tôn giáo chỉ lo vấn đề tâm linh, đạo đức, hướng dẫn con người đi tìm chân thiện mỹ của cuộc đời. Hơn nữa, tôn giáo chính là một lực lượng giúp cho quốc gia ổn định và thăng hoa xã hội như tại các nước văn minh tiến bộ hiện nay. Đây chính là một nghịch lý bất bình thường trong xã hội loài người, nhưng lại rất bình thường trong các quốc gia theo chủ nghĩa CS. Bởi lẽ trên thực tế, bản chất CS là vô thần, dã man tàn bạo. CS luôn coi tôn giáo là kẻ thù không thể đội trời chung, CS sợ tôn giáo chân chính sẽ dạy con người ăn ngay ở lành, biết phân biệt phải, trái, thiện, ác và tất nhiên sẽ không bao giờ có thể trở thành công cụ cho những điều phi nhân, phi nghĩa như CS mong muốn... Chính vì thế CSVN luôn luôn tìm cách khống chế, đàn áp, kể cả những thủ đoạn khủng bố hèn mạt nhất. CSVN lo sợ, nếu để Tôn giáo tự do hành đạo, e rằng sẽ có ngày toàn bộ dân tộc và ngay chính đảng viên của họ cũng phải nhận ra cái tàn ác dã man bỉ ổi, và nhìn đám lãnh đạo đảng CSVN như những con quái vật ... Từ đó đảng cũng sẽ không còn chỗ dung thân để tiếp tục “sự nghiệp” buôn dân, bán nước, làm giầu trên xương máu của toàn dân.

Qua những sự kiện ngăn cấm và dùng những chúc thư giả tiếm danh (GHPGVNTN) nêu trên, cũng là một bằng chứng cụ thể bạch hóa tất cả những tung hứng, bịp bợm của một số thế lực quốc tế về vấn đề tự do tôn giáo tại Việt Nam như báo cáo của ông John HanFord, Đặc Sứ Lưu Động Điều Tra Về Tự Do Tôn Gáo của Hoa Kỳ đã hết lòng khen ngợi sự tiến bộ vượt bực về tự do tôn giáo tại Việt Nam mà ông chưa từng thấy trong thời gian 20 năm qua đối với các quốc gia độc tài khác trên thế giới. Và mới đây, Tổng thống Bush cũng đã khen ngợi Nguyễn Tấn Dũng và nhà nước CSVN đã có những biểu hiện tích cực “cải thiện” và phát triển tự do tôn giáo tại Việt Nam trong những năm qua.

Để chứng minh thêm những tung hứng trái khoáy của ông John HanFord và nhận định sai lạc của Tổng thống Bush. Hôm 25-8 vừa qua, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc Tế (USCIRF) đã lên tiếng kêu gọi Bộ Ngoại Mỹ đưa Việt Nam vào lại danh sách các nước cần quan tâm về tự do tôn giáo (CPC). Ủy ban này cũng khuyến cáo Tổng thống, Bộ trưởng ngoại giao và Quốc hội Hoa Kỳ về các vấn đề liên quan tới tự do tôn giáo và nhân quyền trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, Ủy ban cũng xác quyết rằng trên thực tế Việt Nam chưa có tự do tôn giáo, và vẫn còn rất nhiều biểu hiện của sự đàn áp và khống chế một cách tàn bạo, dã man.

Đây cũng là một câu trả lời chính xác cho những ai nghĩ rằng các nước tự do trên thế giới như Mỹ sẽ vì chủ trương “nhân bản hóa toàn cầu” mà có thể dùng quyền lực của họ ép CSVN để tạo dựng một nền tự do, dân chủ và nhân quyền thực sự cho quê hương Việt Nam. Ngược lại vì quyền lợi, họ sẽ không ngần ngại tung hứng với CSVN, giúp cho chế độ thối nát dã man ấy mỗi ngày thêm vững chắc hơn. Do đó, tất cả những luận điệu “Hãy quên quá khứ, khép lại hận thù” để “Hoà giải” với đảng và nhà nước CSVN để cùng “Canh tân” xây dựng đất nước, đều là những luận điệu bịp bợm, lừa đảo của đám Việt gian, không ngoài mục đích nhiễu loạn nhân tâm, mong triệt tiêu ngọn lửa đấu tranh trong lòng dân tộc, để mong cùng chia chác quyền lợi trên xương máu của toàn dân Việt với bọn vong nô khát máu CSVN.

Tóm lại, với kinh nghiệm xương máu từ hơn nửa thế kỷ qua, đại đa số người dân Việt Nam đã nhận định, CSVN là một con rắn cực độc, nọc độc của nó sẽ bất biến dù chỉ còn sống trong thoi thóp. Muốn tận diệt cái nọc độc này để dân tộc có cơ hội hồi sinh, tất nhiên chỉ còn một cách duy nhất là hãy tập trung ngọn lửa chính nghĩa đốt nó thành tro. Tất cả những “thiện chí” qua những lời nói, nghị quyết, quyết định hoặc những hình thức của đảm bầy tôi “quốc doanh” tạo ra những sinh hoạt lễ hội rầm rộ “hoành tráng”như lễ cầu siêu của Thích Nhất Hạnh hay len lỏi trong đại lễ Tam Hợp (Vresak) thế giới được tổ chức tại Việt Nam từ ngày 13 đến ngày 17 tháng 5 vừa qua, để tạo những tấm bình phong lừa bịp dùng bao phủ những bỉ ổi tàn độc bên trong, không có gì có thể gọi là một niềm hy vọng tốt đẹp cho tương lai.

* Phạm Thanh Phương (Úc Châu)